به گزارش مجله خبری نگار غلامرضا محمدپور روز دوشنبه در وبینار ذرات معلق و آلودگی میکروپلاستیکها در محیطهای دریایی که به مناسبت روز جهانی اقیانوس (١٨ خرداد) به صورت مجازی در محل پژوهشگاه برگزار شد، افزود: وجود آبزیان، پلانکتونها و فیتوپلانکتونها برای محیطزیست ما بسیار ضروری است، از این رو حفاظت از آنها باید در زمره اقدامات اساسی دستگاههای متولی باشد در این میان پایش آنها در آبهای خلیجفارس و دریای عمان راهی درست برای حفاظت است، چون با این کار آبزیان بهتر مدیریت میشوند.
وی به تهدیدات آبزیان بزرگ در دریاها و اقیانوسها اشاره کرد و گفت: نمونه شایع آن برخورد نهنگها با موتور و پره کشتیها و شناورها و تلف شدن آنها است که در این شرایط جسدشان وارد آبها و به مرور به سواحل میرسد، اما از آنجایی که نهنگها نقش مهمی در پایداری محیط زیست دارند، پایش گونههای زیستی دریایی میتواند از بروز چنین رخدادهایی در محیطهای آبی جلوگیری کند.
محمدپور با اشاره به نقش پلانکتونها و فیتوپلانکتونها در زنجیره زیستی محیطهای آبی اظهارداشت: در هر جایی که پلانکتونها حضور دارند، ماهیان بزرگتر و نهنگها و سایر آبزیان را به سوی خود میکشند از این رو به منظور حفظ و حفاظت از محیطهای آبی بررسی ذرات معلق بسیار حیاتی است.
وی به بیان روشهای رصد و پایش ذرات معلق در دریاها و اقیانوسها پرداخت و گفت: یکی از این روشها، سنجش از راه دور است که میتوان با هزینههای کم و یا بدون هزینه به طور دایمی ذرات معلق و وضعیت آبزیان منطقهای را پایش کرد.
وی به اجرای پروژههای جهانی در این زمینه اشاره کرد و گفت: پروژههای بسیاری در سطح دنیا اجرایی میشود که متاسفانه ایران در هیچ کدام از این طرحها سهمی ندارد.
محمدپور نمونه این پروژهها را طرح ارزیابی "هواریزها" به منظور پایش شرایط آب و هوایی ساحلی و فیتوپلانکتونها نام برد و افزود: ۳۰ درصد از بارشهای کل کره زمین به دلیل وجود فیتوپلانکتونها است؛ چرا که وقتی این موجودات در سطح آب شناور هستند در صورت مواج شدن دریا، وارد جریانهای هوا میشوند و از آنجایی که این جانداران، آب دوست و نم دوست هستند، به صورت ذره هستهای چکالش ابر عمل میکنند.
به گفته وی در حال حاضر در این زمینه پروژه مشترکی میان "اسا" (سازمان فضایی اروپا) و "ژاکسا" (آژانس کاوشهای هوافضای ژاپن) در حال اجرا است.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی، با تاکید بر اینکه بر این اساس پایش فیتوپلانکتونها، زئوپلانکتونها، باکتریها، مواد مغذی برای ما بسیار مهم است، اظهار داشت: بر اساس اطلاعاتی که در این پایشها به دست میآید میتوان به شناورها آگاهیهای لازم برای عدم تردد به مناطقی که با کمبود مواد مغذی مواجه هستند، ارائه داد و در این زمینه ماهوارهها بهترین روش برای پایش محیطهای آبی است.
وی اظهارداشت: امروزه تعریف سواد تغییر یافته است، امروزه استفاده و بهره گیری از دانش روز سواد محسوب میشود و با استفاده از دانش است که میتوان با هزینههای کم، دریا را پایش و از موجودات آن محافظت کرد.